Opvoeden zonder "Nee" en "Niet", waarom en wat dan wel?

Wist je dat het woord "Niet" niet altijd de meest effectieve manier is om met kinderen (en zelfs volwassenen) te communiceren? Het blijkt dat ons brein extra inspanning moet leveren om de betekenis van zinnen met "Niet" erin te begrijpen. Bovendien heeft dit woord vaak een negatieve klank en kan het leiden tot misverstanden. Daarom is het de moeite waard om manieren te verkennen om gewenst gedrag te benadrukken in plaats van ons te concentreren op wat we niet willen. Zonder hierbij toegeeflijk te zijn. Want opvoeden zonder nee zeggen, betekent niet dat alles is toegestaan. In dit artikel bieden we je hulp bij opvoeden en bespreken we waarom en hoe je effectief kunt opvoeden zonder deze negatieve woorden te gebruiken, met praktische framing voorbeelden en methoden om positief gedrag te bevorderen. Opvoeden zonder straffen en belonen is zeker mogelijk, en we zullen je laten zien hoe.

Denk niet aan een roze olifant

Het bekendste voorbeeld is wel die van de roze olifant waar je niet aan mag denken, maar waar je dan uiteraard wel direct aan denkt. Psychologen, mensen die de wet van de aantrekking proberen toe te passen, Neuro Linguïstisch Programmeren (NLP) en positieve denkers, weten het al. Het woord "Niet" bestaat niet en werkt in veel gevallen als een dooddoener. Door te focussen op hetgeen wat je niet wil, bereik je vaak het tegenovergestelde. Bij kinderen is dit over het algemeen niet anders. Geef daarom aan wat je wel bedoelt en stel duidelijke grenzen zonder "Nee" en "Niet" in de zin te gebruiken.

Minder politieagent, meer als ouders

In de opvoeding is het nodig dat je grenzen stelt, afspraken maakt, consequent bent, duidelijkheid geeft, controle houdt, regelmaat en structuur biedt. Anderzijds zijn een goede verbinding, warmte, vertrouwen, begrip en betrokkenheid ook ontzettend belangrijk. Voor de ontwikkeling en ontplooiing van je kind is het goed als beide dimensies in balans zijn met elkaar. Dit voelt niet alleen voor het kind prettig, maar waarschijnlijk ook voor de opvoeder die minder als een politieagent optreedt. "Niet" en "Nee" vermijden houdt niet in dat alles mag, maar je hoeft ook niet overal een probleem van te maken. Een kind mag af en toe best kind zijn, toch? Daarnaast leert een kind bepaalde lessen, nou eenmaal op een andere manier dan volwassenen. Veiligheid staat zonder meer voorop. Levensbedreigende situaties of als een kind een ander echt tot last is, zouden twee variabelen zijn om met duidelijkheid (het liefste met een uitleg waarom en een keuzemogelijkheid), grenzen te trekken.

Positieve framing voorbeelden

Jouw woordkeuze bij het stellen van grenzen en/of aansturen op gewenst gedrag is van belang. Middels framing (denkraam) probeer je via woorden en beelden, en de gevoelens die ze oproepen, de ander op een bepaalde manier naar de werkelijkheid te laten kijken om deze persoon te overtuigen van jouw visie, standpunt of product. Het wordt vooral gebruikt in marketing en politiek, maar ook in de opvoeding is positieve framing effectief.

Positieve framing voorbeelden zijn: Het beste prentenboek van 2023, ambachtelijk bereide maaltijd, 75% vetvrij (i.p.v. bevat 25% vet), een energiek kind (i.p.v. een druk kind). Positieve framing gebruik je in de opvoeding om het positieve te benadrukken en duidelijk te verwoorden wat het gewenste gedrag is. Jouw woorden (vooral op jonge leeftijd tot 7 jaar), wordt de innerlijke stem van je kind. Hoe vaker dit positieve framing bevat, des te groter de kans dat zij deze positieve bewoordingen en wenselijk gedrag later zelf ook toepassen in het dagelijks leven, zowel privé als zakelijk.

Praktische voorbeelden van opvoeden zonder nee of niet zeggen

Tot zover de achtergrond en achterliggende gedachte voor de langere termijn. Nu de voorbeelden van het vermijden van het woord "Niet", in de praktijk en de alternatieven inclusief positieve framing.

Framing voorbeelden 1: Een kind rent in de hal.
"Niet rennen in de hal!". Het kind hoort niet direct een alternatief dat hij/zij kan toepassen.

Het positieve alternatief: "Rustig wandelen in de hal". Je verwoordt hierbij duidelijk gewenst gedrag.

Het positieve alternatief met positieve framing: "Je bent net zo snel als Churandy Martina, maar kun je alsjeblieft rustig lopen in de hal". Je gebruikt positieve framing en je verwoordt hierbij duidelijk gewenst gedrag.

Framing voorbeelden 2: Een kind aait z'n zusje wat hardhandig
"Niet zo ruw schatje". Het kind hoort niet direct een alternatief dat hij/zij kan toepassen.

Het positieve alternatief: "Doe maar voorzichtig aaien schatje". Je verwoordt hierbij duidelijk gewenst gedrag.

Het positieve alternatief met positieve framing: "Je bent zo lief voor je zusje, aai haar maar heel zachtjes. Wat boft ze toch met zo'n lieve grote zus als jij." Je gebruikt positieve framing en je verwoordt hierbij duidelijk gewenst gedrag.


Framing voorbeelden 3: Een kind schreeuwt luidruchtig bij het spelen
"Niet zo hard schreeuwen". Het kind hoort niet direct een alternatief dat hij/zij kan toepassen.

Het positieve alternatief: "Wil je wat zachter praten?" Je verwoordt hierbij duidelijk gewenst gedrag.
Het positieve alternatief met positieve framing: "Je bent weer heerlijk enthousiast, maar zou je alsjeblieft wat zachter kunnen praten?". Je gebruikt positieve framing en je verwoordt hierbij duidelijk gewenst gedrag.


Echte gevaarlijke situaties, zoals een vinger die richting een hete pan gaat of richting de wieken van een ventilator, vragen logischerwijs om een snelle en daadkrachtige benadering in plaats van een positief alternatief met positieve framing.

Hoe vaak zeg jij "Nee" of "Niet doen" op een dag? Probeer er eens op te letten en kijk waar jij dit zou kunnen vervangen door een positief alternatief of een positief alternatief met positieve framing. Het is bijna onmogelijk om het altijd te omzeilen en in het begin zal het misschien even wennen zijn. Doe je mee en zullen we kijken of het lukt om samen te ont-nieten? We zijn benieuwd naar jullie ervaringen en naar jullie framing voorbeelden zodat we elkaar kunnen helpen bij opvoeden.

Klik hier voor meer tips. Meld je hier aan voor de nieuwsbrief. 


Volg ons via Facebook en Instagram.


Dit prentenboek is een effectief hulpmiddel voor een Positieve Mindset bij jonge kinderen van 0-10 jaar.



stress, stress symptomen, stress verminderen
29 mrt., 2024
Ontdek stress symptomen en leer hoe stress te verminderen bij zowel volwassenen als kinderen. Bekijk deze essentiële gids voor een gezonder en stressvrij leven.
kinderseries
20 mrt., 2024
Ontdek 5 fantastische kinderseries die plezier en educatie combineren. Belangrijk voor een positieve kijkervaring en gezonde mentale ontwikkeling.
relatietherapie, boeken voor relatie, boeken betere relatie
18 mrt., 2024
Ontdek 5 must-read boeken voor een betere relatie zonder relatietherapie. Praktische inspiratie voor het verbeteren van communicatie, verbinding en intimiteit.
Show More

Deel dit artikel gemakkelijk via:

stress, stress symptomen, stress verminderen
29 mrt., 2024
Ontdek stress symptomen en leer hoe stress te verminderen bij zowel volwassenen als kinderen. Bekijk deze essentiële gids voor een gezonder en stressvrij leven.
kinderseries
20 mrt., 2024
Ontdek 5 fantastische kinderseries die plezier en educatie combineren. Belangrijk voor een positieve kijkervaring en gezonde mentale ontwikkeling.
relatietherapie, boeken voor relatie, boeken betere relatie
18 mrt., 2024
Ontdek 5 must-read boeken voor een betere relatie zonder relatietherapie. Praktische inspiratie voor het verbeteren van communicatie, verbinding en intimiteit.
Share by: