Positief denken wordt vaak gezien als de sleutel tot geluk en succes. Maar wat gebeurt er als die positieve instelling té ver wordt doorgevoerd en negatieve emoties geen ruimte meer krijgen? Dat fenomeen noemen we toxic positivity. Hoewel goedbedoeld, kan toxic positivity schadelijk zijn voor mentale gezondheid en relaties. In dit artikel ontdek je wat toxic positivity precies is, waarom het problematisch kan zijn, hoe je het herkent, en wat je kunt doen om balans te vinden tussen positief denken en emotionele authenticiteit.

Wat is Toxic Positivity?

The dark side of the bright side: Waarom is Toxic Positivity schadelijk?

Hoe herken je Toxic Positivity?

Toxic Postivity vs. Gezond Optimisme 

Positief denken hoeft niet per definitie giftig te zijn. Er is een verschil tussen gezond optimisme en toxic positivity. Gezond optimisme erkent negatieve emoties en houdt ruimte voor gevoelens zoals verdriet en boosheid. In plaats van problemen te vermijden, zoekt het naar constructieve oplossingen:

• Vervang: “Denk gewoon positief!” door: “Het is begrijpelijk dat je je zo voelt. Ik ben er voor je, wat je ook doormaakt.”
• Vervang: "Wees niet zo negatief!" door: “Dat voelt vast frustrerend. Wil je er meer over vertellen?”
• Vervang: "Het komt goed, maak je geen zorgen!" door: "Sommige dingen zijn moeilijk, maar ik geloof in je."
• Vervang: "Anderen hebben het veel slechter dan jij" door: "Je bent niet alleen. Mag ik je een knuffel geven?"
• Vervang: "Denk aan leuke dingen" door: "Sommige dingen kunnen echt lastig zijn. Ik ben er voor je."
• Vervang: "Alles gebeurt met een reden" door: "Soms gebeuren er vreselijke dingen. Hoe kan ik je helpen?"

Hoewel een hoog EQ gezond optimisme kan ondersteunen, kan iedereen, ongeacht EQ, leren om emoties te erkennen en een positief perspectief aan te houden. Het draait vooral om het ontwikkelen van een bewustere houding tegenover emoties en het vermogen om realistisch te blijven, wat voor iedereen haalbaar is met oefening en zelfreflectie.

Toxic Positivity richting kinderen

Toxic positivity kan ook naar kinderen toe schadelijk zijn, omdat het hen leert dat alleen positieve emoties acceptabel zijn. Wanneer kinderen worden aangemoedigd om “gewoon blij” te zijn of wordt gezegd “niet zo te piekeren,” kunnen ze het gevoel krijgen dat hun verdriet, frustratie of boosheid niet geuit mag worden. Dit kan hen onzeker maken over hun gevoelens en hen leren emoties te onderdrukken. Het is juist belangrijk om kinderen de ruimte te geven hun emoties te verkennen en te uiten. Door open te staan voor al hun gevoelens en te laten zien dat verdriet en boosheid normaal zijn, leren kinderen om hun emoties gezond te verwerken en bouwen ze emotionele veerkracht op.

Tips om om te gaan met Toxic Positivity

Al kun je er soms wellicht agressieve neigingen van krijgen, is zo'n toxic opmerking niet altijd slecht bedoelt. Wil je een gezonde balans vinden tussen positief denken en emotionele authenticiteit? Hier zijn enkele praktische tips:

1. Erken je gevoelens
   Geef jezelf toestemming om negatieve emoties te voelen. Het is normaal om verdrietig, boos, of teleurgesteld te zijn. Door ze te erkennen, verwerk je ze beter en voorkom je dat ze zich opstapelen.
2. Gebruik empathische taal, ook richting jezelf
   In plaats van direct naar een positieve invalshoek te zoeken, kun je luisteren zonder oordeel. Probeer reacties als “Ik snap dat dit moeilijk voor je is” of “Het is oké om je zo te voelen.”
3. Wees geduldig met jezelf en anderen
   Herinner jezelf eraan dat het goed is om de tijd te nemen voor verwerking. Geef jezelf en anderen de ruimte om emoties in eigen tempo te doorleven zonder haast om "positief" te zijn.
4. Zoek steun
   Als je het moeilijk vindt om met negatieve emoties om te gaan, praat erover met een vriend, familielid of therapeut. Je hoeft het niet alleen te doen, en het delen van je gevoelens kan opluchten.
5. Vermijd sociale media vergelijkingen
   Online lijkt alles perfect en gelukkig, wat de druk om altijd positief te zijn kan versterken. Onthoud dat sociale media vaak het perfecte plaatje laat zien en niet altijd de volledige waarheid tonen. Jouw emoties zijn normaal en uniek.
6. Balans tussen positief denken en de realiteit
   Je kunt optimistisch blijven zonder de realiteit te ontkennen. Zoek naar manieren om hoopvol te zijn, terwijl je de uitdagingen erkent.
   

Praktische tips voor introverten in sociale situaties

Toxic positivity vermijden betekent niet dat je negatief moet zijn, maar dat je jezelf toestaat om alle emoties, zowel positief als negatief, te voelen. Positief denken is krachtig, zolang het op een authentieke manier gebeurt. Door balans te vinden tussen positiviteit en realisme, creëer je ruimte voor gezonde verwerking, groei en empathie in je relaties.

Het erkennen van al je emoties, ook de moeilijke, is een essentieel onderdeel van persoonlijke groei en een gezonde mindset. Dus, omarm je emoties zoals ze komen, en geef jezelf de ruimte om te voelen wat je moet voelen; dat is de meest authentieke en gezonde manier van positief denken.